Ba điều bạn cần biết trước khi học làm BA

“Ba” thứ nhất là số 3, còn “BA” thứ hai là Business Analyst nhé các bạn – không phải học làm cha hay bố gì đâu haha.

Đùa chút thôi. Bài viết này sẽ là một vài câu chuyện, trải nghiệm mà mình có được trong hành trình làm ở vị trí BA. Sẽ có điều khiến bạn hừng hực khí thế muốn trở thành BA, cũng có điều sẽ khiến bạn có thể khiến bạn dừng hành trình ngay tại đây. Đều tốt cả mà nhỉ ;))

Bạn không cần đam mê làm BA để trở thành BA

Thẳng thắn với nhau nhé, BA chỉ là một trong số vô vàn vị trí công việc ngoài kia. Tại sao phải đam mê một vị trí tới vậy? Bạn thấy những người thăng tiến cao trong công việc thường làm bao lâu ở mỗi vị trí họ trải qua, gần như chắc chắn là dưới 10 năm. Bạn thấy những người làm mãi ở một vị trí hơn 10 năm thì có mấy ai đam mê vị trí đó (hay chỉ tiếp tục làm vì ngại thay đổi).

Tất nhiên, bạn mà có đam mê trong việc mình làm thì tốt quá. Còn nếu bạn cũng như mình, gọi là có một chút hứng thú khi biết tới vị trí này, không hề có đam mê cháy bỏng gì thì vẫn làm được nha. Bạn làm BA rồi sẽ thấy thêm những điều hay ho về nó, ví dụ điển hỉnh là mức lương chẳng hạn. Điều “hay ho” càng nhiều thì hứng thú công việc càng tăng. Vậy nên, ngại gì mà không thử?

Làm BA không khó, trở thành BA giỏi mới khó

Trên “thị trường” dạy và học BA hiện nay khá chuộng loại quảng cáo: BA thực chiến, cam kết đầu ra đạt BA Fresher, etc. Mình hoàn toàn không có ý phản biện lại những bài viết này, thậm chí, mình thấy chúng đúng.

Có gì khó đâu các bạn! Chỉ là một ví trí công việc thôi mà. Nói là làm thì ai mà chẳng làm được. Không vào được những vị trí yêu cầu kinh nghiệm thì ta làm công việc fresher/junior hơn. Không làm được ở những công ty lương ngàn đô thì ta làm ở những công ty mà người BA Manager ở đó có lương một ngàn đô, hay thậm chí thực tập không lương.

Không có gì là xấu khi xuất phát từ những vị trí đó. Mình cũng từng đi làm việc part-time, rồi thực tập với mức lương chỉ có vài triệu. Điều bạn cần hiểu rõ ở đây là: không dễ dàng để đi từ mức làm được việc lên làm giỏi, từ mức chục triệu lên 50-60 triệu. Hành trình đó đại khái trông ra sao đã được mô tả ở chuỗi bài viết BA Fast Track nha. Tất cả nằm ở sự cố gắng của bản thân bạn thôi. Vị trí tốt nhiều không kém gì số lượng những người (chỉ ở mức) làm được việc ngoài kia.

Làm BA nghĩa là không được phép dừng lại việc học hỏi

Mình thấy khá nhiều bạn bắt đầu con đường làm BA với một vốn ngoại ngữ tương đối tốt. Mình cũng không phải là một ngoại lệ. Lúc đi thực tập BA, mình chỉ có vốn tiếng Anh chém gió mồm. Khi đi làm full-time, mình chuẩn bị được tấm bằng IELTS 6.5. Làm được đôi ba năm thì tự nâng cấp lên 7.5. Không phải là khoe đâu các bạn, chẳng có gì đáng để khoe thì đúng hơn. Hiện tại, ngay lúc đang viết bài này, mình đang có một mục tiêu treo trên đâu là làm sao để tiếng Anh của mình native-like hơn nữa, không chỉ mãi đánh giá của cái điểm số IELTS siêu biased kia được.

Bản chất của việc làm BA đã là không ngừng học hỏi kiến thức mới, domain mới, kỹ năng giao tiếp với stakeholder mới. Nếu bạn thấy mình không phải tuýp người thích update bản thân liên tục, bạn chắc sẽ khó hợp với nghề BA. Hay nói đúng hơn, bạn sẽ chỉ phát triển tới một ngưỡng nào đó của nghề này mà thôi! (Ngưỡng này có thể là cho bạn tự chọn việc dừng lại ở đó nhé. Suy cho cùng, mỗi công ty chỉ có một CEO mà thôi…)

Mình lảm nhảm trong chặng đầu tiên của blog này về những thứ gì đó rất vỹ mô, mình ko dạy bạn kỹ năng vẽ diagram hay gì cả, thậm chí mình ko định nghĩa lại cho bạn biết BA là gì? Vì mình muốn để các bạn có một cái nhìn tổng quan hơn về nghề này, hành trình mà nó cần trải qua. ngọt ngào có mà khó khăn thì càng nhiều. Những cái gì bạn có thể tìm thấy dễ dàng ngoài kia thì mình tránh viết lặp lại ở blog này. Nếu bạn thấy chia sẻ này có ích, hãy đồng hành cùng mình trong chặng tiếp theo, nơi mình sẽ chia sẻ cụ thể về các chứng chỉ mình đạt được để trở thành Senior BA. Yes, chỉ chứng chỉ thôi, mình cực kỳ cực kỳ thực dụng mà – cá gì có ROI tốt thì làm hahaha